قال الله عزوجل: إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ «همانا خداوند به شما امر می کند که امانات را باز دهید و چون به داوری و قضاوت بین مردم خوانده شدید براساس عدل بین آنها حکم کنید.»
ضمن عرض تسلیت به مناسبت ایام فاطمیه و شهادت سیدة النساء العالمین حضرت فاطمه زهرا (س) وگرامیداشت هفته وکالت در 7 اسفند، روز وکیل مدافع و آرزوی سلامتی و سعادت برای همه همکاران عزیز، وکلای اندیشمند و فرهیخته؛ تقارن این مناسبت با ایام فاطمیه می تواند ما را به سمتی ببرد که با نگاه ظریف و تازه ای به حرکت ماندگار حضرت زهرا(س) در دفاع از حق و حقیقیت، در دفاع از سیدالمظلومین امیرالمومنین(ع) را درک کنیم که در مقطعی از تاریخ که حق مولاعلی(ع)غصب می شود و بر اساس مصالح اسلام و مسلمین خود حضرت سکوت می کند، در چنین فضای مشوش و غبارآلودی که خیلی از مجاهدان و اصحاب کبار سکوت کردند زهرای مرضیه(س)بعنوان وکیل مدافع قیام می کند و راست قامت و با کلامی مستدل گویا، پر از حکمت اما محزون و داغدار هم از فراق پدر وهم از ذبح حق و حقیقت در جامعه، از حضرت علی(ع)دفاع می کند و دفاعیه ماندگار و نورانی او تحت عنوان خطبه فدکیه برای همیشه در صفحه روزگار ثبت می گردد.
به راستی که باید روش دفاع این یگانه بانوی هستی به عنوان منشوری برای همه وکلای فرهیخته ای که دغدغه احقاق حق دارند باقی بماند.
وقتی واژه «وکیل مدافع حق» در حضور چنان انسانهای والایی زانوی ادب می زند، قداست پیدا می کند و بر ارزشهای انکار ناپذیرش افزوده می گردد تاجایی که انسان بدون وضو و توکل برحضرت حق رغبت رفتن به سمت احقاق حق پیدا نمی کند.
جمله ای از استاد بزرگوارم مرحوم آیت الله محمدی گیلانی(رحمة الیه)در خاطرم هست که می فرمود: قاضی در مقام قضاوت یک جاهل است بین دو عالم یعنی طرفین دعوا هر کدام بخوبی می دانند که چقدر محق هستند یا ادعایی ناحق دارند و قاضی به ناچار باید تمام تمرکزش بر مستندات ارائه شده باشد تا خدای ناکرده خطایی در رأی نداشته باشد وقتی با این نگاه به محکمه قضاوت نگاه می کنیم چند موضوع اهمیت دوچندان پیدا می کند.
نکته اول: اینکه در چنین محکمه ای یک وکیل مدافع متدین و کار بلد که پایبند به ارزشهای اسلامی و انسانی است با دفاعیات مستند به قانون می تواند در صدور رأی به حق کمک حال قاضی محترم باشد و این بار سنگین امانت الهی به تعبیر آیه قرآن که در صدر مطلب ذکر شد را به کمک هم بردارند.
این سخن گزافه ای نیست اگر بگوئیم وکیل مدافع رافع جهل محکمه باشد و مبهمات و امور مشتبه را تا حد زیادی برطرف کند.
نکته دوم: اینکه وقتی اهمیت وکیل مدافع در سیر رسیدن به حق برای محکمه واضع شد آنگاه به طریق اولی وجود وکیل مدافع که مسلط به قوانین است از یک سو و پایبند به ارزشهای والای انسانی از سوی دگر، در تمام پرونده و دعاوی الزامی می شود و براستی که چقدر می تواند به روند رسیدگی سرعت ببخشد.
نکته سوم: وقتی اهمیت وکالت و ضرورت وجود و حضور وکیل در تمام دعاوی نمایان شد آنگاه به ناچار باید تعریفی جامع و مانع (به اصطلاح منطقی)برای استقلال وکلاء داشت تاهر کس به سلیقه خود این استقلال را تحریف نکند.
دایره این استقلال توسط برخی افراد با انگیزه های مختلف موسع یا مضیق نگردد.
نگارنده بر این باور است که وکیل مدافعی که می خواهد با ابزار قانون حقی را زنده کند چگونه می شود که خودش ملزم به اجرای هیچ قانونی نباشد و از سوی دیگر چگونه امکان دارد کسی که هیچ استقلالی از خود ندارد حقی را اقامه کند؟
استقلال وکلاء عیناً مانند استقلال قضات محترم است که براساس قانون در حیطه دفاع از حق دارای استقلال هستند اما از آنجایی که ما معصوم نبوده وهمه در معرض خطا و اشتباه هستیم باید با تبعیت از قانون تابع نظارت صحیح و اصولی باشیم.
درپایان لازم می دانم دو نکته که ثمره آن یک موضوع است را به استحضار برسانم:
نکته اول: گلایه از رسانه ملی و برنامه های تلویزیونی است. من از بیگانگان هرگزننالم که با من هر چه کرد آشنا کرد. امروز هر برنامه ساز در تلویزیون به خود اجازه می دهد که به واژه مقدس وکالت از حق مظلوم توهین کند و در مجموعه های تلویزیونی وکیل مدافع را انسانی سود جو، دنیاطلب، هرزه، دست نشانده احزاب قدرت وثروت نمایش دهند و به مخاطب القاء کنند که وکیل مدافع فقط جایی کاربرد دارد که بخواهی حق ، ناحق شود؟!!
نکته دوم: نبود اتحاد و همبستگی و یک تشکل واقعی و منسجم بین وکلای محترم است که بتوانند تمام صداها را یک حنجره کنند تا هیچکس در هیچ جایگاهی به خود اجازه ندهد به این کسوت مقدس اهانت کند.
ضمناً غالب وکلای محترم آمادگی کامل دارند در یک حرکت جهادی مانند سایر مشاغل وحرفه ها به محافل آموزشی و مذهبی رفته و مردم علی الخصوص قشر نوجوان و جوان را در دوره های مختلف با قوانین اسلامی بخصوص قانون شهروندی آشنا کند که در این صورت بخش عظیمی از جرائم که بخاطر عدم آگاهی از قوانین است در همین دوره های آموزشی منتفی ویا کاهش می یابند و در نهایت ما شاهد کاهش چشم گیر دعاوی، شکایت و جرائم در اجتماع خواهیم بود.
يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَىٰ فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ۚ إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا نَسُوا يَوْمَ الْحِسَابِ
جواد درویشوند وکیل پایه یک دادگستری
لینک مطلب : حضرت زهرای مرضیه(س) بعنوان یک وکیل مدافع قیام کردند